استثنائات تغییر کاربری اراضی کشاورزی بر اساس قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها کدامند؟

استثنائات تغییر کاربری اراضی کشاورزی بر اساس قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها که می توان بر اساس قانون اخیر و آراء یا رای وحدت رویه دیوان در قبال شکایت جهاد کشاورزی بدانها استناد نمود کدامند؟

استثنائات یا مستثنیات را از این رو به کار می بریم که موارد مورد نظر جزو مصادیق و موارد تغییر کاربری اراضی کشاورزی به حساب نمی آیند.

مستحضرید که بر اساس قانون پیش گفته ،هر گونه تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ ها که بدون تجویز کمیسیون موضوع تبصره یک ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها انجام پذیرد،به قید مجازات ممنوع گردیده است.

طیق بند «دال» ماده یک آیین‌ نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها :

« هر گونه اقدام که مانع از بهره‌ برداری و استمرار کشاورزی اراضی زراعی و باغ ها در قالب ایجاد بنا، برداشتن یا افزایش شن و ماسه و سایر اقداماتی که بنا به تشخیص وزارت جهاد کشاورزی تغییر کاربری محسوب شود.»

در ماده 3 اصلاحی قانون یاد شده نیز مقرر شده است:

کلیه مالکان یا متصرفان اراضی زراعی و باغهای موضوع این قانون که به صورت غیرمجاز و بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع تبصره(۱)‌ماده(۱) این قانون اقدام به تغییر کاربری نمایند، علاوه بر قلع و قمع بنا، به پرداخت جزای نقدی از یک تا سه برابر بهای اراضی زراعی و باغها به قیمت روز زمین با کاربری جدید که مورد نظر متخلف بوده‌است و در صورت تکرار جرم به حداکثر جزای نقدی و حبس از یک ماه تا شش‌ماه محکوم خواهندشد.

با این همه از یک وکیل تغییر کاربری اراضی کشاورزی انتظار می رود از مستثنیات یا استثنائات تغییر کاربری اراضی مطلع باشد.

استثنائات تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ ها به قرار زیر می باشند:

1- احداث گلخانه‌ها،‌ دامداریها، مرغداریها، پرورش ماهی و سایر تولیدات کشاورزی و کارگاههای صنایع تکمیلی و غذایی در روستاها

به موجب تبصره 4 ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها:

« احداث گلخانه‌ها،‌ دامداریها، مرغداریها، پرورش ماهی و سایر تولیدات کشاورزی و کارگاههای صنایع تکمیلی و غذایی در روستاها بهینه‌کردن تولیدات بخش کشاورزی بوده و تغییر کاربری محسوب نمی‌شود. موارد مذکور از شمول این ماده مستثنی بوده و با رعایت ضوابط زیست‌محیطی با موافقت سازمان‌های جهاد کشاورزی استانها بلامانع می‌باشد.»

همین طور در این باره رای وحدت رویه شماره 760-20/4/1396هیات عمومی دیوان عالی کشور مقرر می دارد:

« بر حسب مستفاد از تبصرۀ ۴ الحاقی به مادة یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها، احداث دامداری و سایر موارد مذکور در آن، در روستاها، با موافقت سازمان‌های جهاد کشاورزی و رعایت ضوابط زیست محیطی، بهینه کردن تولیدات بخش کشاورزی بوده و تغییر کاربری محسوب نمی‌شود و از شمول مادة ۳ اصلاحی قانون مذکور خارج است و در صورت عدم رعایت شرایط مقرر در تبصره که فوقاً به آن اشاره شد، ضمانت اجرای تخلف از شرط، که در قوانین مربوط پیش‌بینی شده از سوی دستگاه‌های ذیربط، در مورد متخلفین، قابل اعمال و اجرا است. بر این اساس رأی شعبة پنجم دادگاه تجدیدنظر استان قزوین در حدی که با این نظر انطباق دارد به اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص می‌گردد. این رأی طبق مادة ۴۷۱ قانون آیین دادرسی کیفری برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاه‌ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیرآن لازم‌الاتباع است.»

2-اراضی زراعی و باغ های داخل محدوده روستاهای دارای طرح هادی مصوب

به موجب تبصره 5 ماده ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها:

« اراضی داخل محدوده قانونی روستاهای دارای طرح هادی مصوب، مشمول ضوابط طرح هادی بوده و از کلیه ضوابط مقرر در این قانون مستثنی می‌باشند.»

3-تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ ها قبل از تصویب قانون حفظ کاربری

با توجه به اینکه اثر قانون نسبت به آینده است و در قانون حفظ کاربری نیز ضمانت اجراهای این قانون به گذشته سرایت و عطف نشده اند فلذا هر گونه تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ ها که پیش از تصویب و لازم الاجرا شدن قانون مذکور رخ داده باشند،مصون از شمول ضمانت اجراهای کیفری مورد تصریح در قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها هستند.

4-اراضی زراعی و باغ های واقع در محدوده شهرها و شهرک ها

این اراضی نیز مشمول قانون یاد شده نیستند و قوانین و مقرراتی مانند مقررات و ضوابط طرح تفصیلی شهرها بر آنها حاکمند.

گفتنی است اراضی زراعی و باغ های واقع در حریم شهرها جزو استثنائات تغییر کاربری اراضی نمی باشند.همین طور هیات عمومی دیوان عالی کشور طی رأی وحدت رویه شماره 724ـ22/1/1391 اعلام داشته است:

تغییرکاربری اراضی زراعی تا پانصد مترمربع، برای سکونت شخصی صاحبان زمین اگر با اجازه اعضای کمیسیون موضوع تبصره یک اصلاحی سال 1385 ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها باشد، طبق تبصره یک ماده دو این قانون فقط برای یک بار از پرداخت عوارض قانونی معاف خواهد بود.

مفاد این تبصره به معافیت از مجازات افرادی که بدون اخذ مجوز از کمیسیون مزبور اقدام به تغییرکاربری کرده اند دلالت نمی نماید؛ زیرا ماده 3 قانون مرقوم، این قبیل اشخاص را کلاً، قابل تعقیب دانسته و موارد استثنایی و خارج از شمول مجازات نیز در تبصره 4 همین ماده صراحتاً ذکر گردیده است؛ لذا به نظر اکثریت اعضای هیأت عمومی دیوان عالی کشور تغییر غیرمجاز کاربری اراضی زراعی و باغ ها به منظور سکونت مطلقاً ممنوع و مرتکبین آن قابل تعقیب کیفری می باشند و رأی شعبه دهم دادگاه تجدیدنظر مازندران در حدی که با این نظر مطابقت داشته باشد صحیح و قانونی تشخیص می گردد. این رأی طبق ماده 270 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری در موارد مشابه برای کلیه شعب دادگاه ها و دیوان عالی کشور لازم الاتباع خواهد بود.

ارتباط با وکیل پرونده های تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ ها

شما می توانید از سراسر کشور جهت تنظیم لایحه دفاعیه برای پرونده های قضایی تغییر کاربری اراضی کشاورزی با شماره تلفن 09123978117 (به نام مسعود فریدنی/وکیل پایه یک دادگستری) تماس حاصل فرمایید.در صورت توافق راجع به حق الزحمه وکیل ، وکالت متهمین پرونده های مذکور را در حوزه های قضایی مستقر در استان های تهران و البرز پذیرا هستیم.

از ارائه مشاوره رایگان معذوریم.

30 دیدگاه. Leave new

  • ابوالفضل اسدالهی
    2022-03-07 13:46

    با تشکر از توضیحات جامع حضرت عالی و انتشار مطالب آموزشی درود به شرفتون

    پاسخ
    • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
      2022-03-08 07:17

      درود بر شما
      سپاسگزارم.

      پاسخ
      • حکمعلی قجه لی
        2023-03-03 13:38

        باسلام وعرض ادب و احترام
        خیلی خیلی ممنون و تشکر از توضیحات جامع و استادانه حضرتعالی از خداوند متعال خواستار سلامتی و توفیقات روز افزون شما بزرگوار را خواستارم.

        پاسخ
  • حیدری
    2022-07-05 23:19

    سلام ممنون از توضیحات مفید شما ، قسمت ۳ بنظر جای ابهام دارد یعنی قبل از تصویب قانون مصون هستن یا بعد از قانون

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2022-07-05 23:54

      درود بر شما
      ممنون از دقت تون.بله اشتباه شده در این قسمت.مواردی که قبل از لازم الاجرا شدن قانون، تغییر کاربری داده شده اند از شمول ضمانت اجرای کیفری موضوع قانون مصون هستند.

      پاسخ
  • فاطمه شوقیان
    2022-12-21 10:02

    بسیار عالی سپاسگزارم بابت توضیحات عالی
    اگر بخشی از ساخت خارج طرح هادی باشد بابت آن مقدار چقدر جزای نقدی در نظر گرفته می‌شود وآیا نسبت به این متراژ تخریب صورت می‌گیرد یا خیر؟

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2022-12-25 20:48

      درود بر شما
      به استناد ماده سه قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها، مجازات این جرم عبارت است از قلع و قمع بنا و پرداخت جزای نقدی از یک تا سه برابر بهای اراضی زراعی و باغها به قیمت روز زمین با کاربری جدید که مورد نظر متخلف بوده‌است.
      بنابراین هم تخریب و هم جزای نقدی مورد حکم قرار می گیرد مگر اینکه راه دفاعی مثل شمول مرور زمان وجود داشته باشد.

      پاسخ
  • آسیه عبدالهی
    2022-12-27 20:36

    سلام بر شما بزرگوار من با مجوز جهاد کشاورزی درسال ۹۴ مرغداری کردم بعد رفتم وجود بگیرم می گویند زمین شما منابع ملی می باشد سند تک برک هم دارم ممنونم من راهنمایی کنید حدود زمین ۶۰۰۰ متر هست مرغداری ۱۵ هزار تایی گوشتی هست تشکر می کنم راهنمایی کنید

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2023-02-10 23:27

      درود بر شما
      بعد از اطمینان از اینکه ملک را ملی اعلام کرده اند باید به تشخیص منابع طبیعی مبنی بر ملی بودن ملک اعتراض نمایید.پذیرش درخواست شما در جهاد کشاورزی فرع بر احراز مالکیت هست.

      پاسخ
  • Asieabdollahi
    2022-12-27 20:45

    با سلام و خدا قوت به شما .
    من یه سوال داشتم من یک مرغداری با موافقت جهاد کشاورزی درست کردم با اینکه از سال ۹۳ در حال تولید مرغ گوشتی ارگانیک هستم بعد از ۸ سال رفتم مجوز بگیرم با اینکه سند تک برگ دارم رفتم منابع طبیعی استعلام آخر رو بگیرم می گویند در سال ۱۳۴۱ اینجا روی نقشه منابع ملی می باشد در صورتی همسایه های من همه زمین های آنها کشاورزی هست نمیدونم چکار کنم اگر راهنمایی کنید من را تشکر می کنم خدا خیرتان دهد

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2023-02-10 23:43

      درود بر شما
      بعد از اطمینان از اینکه ملک را ملی اعلام کرده اند باید به تشخیص منابع طبیعی مبنی بر ملی بودن ملک اعتراض نمایید.پذیرش درخواست شما در جهاد کشاورزی فرع بر احراز مالکیت هست.اثبات احیاء ملک قبل از تصویب قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع تعیین کننده هست.

      پاسخ
  • داریوش
    2023-01-18 01:46

    با سلام
    کل نسخ مالکانه ای را به میزان قریب به ۱۵ هکتار خریداری نموده ام،
    سابقه ابا و اجدادی در روستای محل اراضی ندارم که این موضوع را نیز شورای روستا مکتوب تایید نموده است،
    قصد استفاده از جواز قانونی تبصره ۱ ماده ۲ جهت سکونت شخصی رو دارم که متأسفانه مدیریت امور اراضی استان به بهانه ماده ۸ ایین نامه قانون ممنوعیت استفاده از اراضي جهت احداث ….. و همیطور عدم جواز تاسیس از پذیرش درخواست خوداری می نماید، با توجه به اینکه زمین مورد نظر جهت احداث منزل مسکونی خارج از محدوده روستا می باشد هیچ مرجعی جهت صدور جواز تاسیس وجود قانونی ندارد،قریب به یک سال است که بلاتکلیف موندم،
    میخوام طرح دعوا کنم در دیوان عدالت با مضمون الزام به طرح و صدور مجوز، راهنمایی بفرمائید ممنون میشم

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2023-02-24 22:24

      سلام
      موضوعی به این اهمیت که درخور پرداخت هزینه هست و ما هم فرصت مشاوره رایگان نداریم با این خلاصتاً:
      -معافیت از پرداخت عوارض در محدوده تبصره یک ماده دو قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها به این معنا نیست که سازمان جهاد کشاورزی مکلف به پذیرش تغییر کاربری باشه
      -در هر حال باید کمیسیون موضوع تبصره یک ماده یک قانون بالا اظهارنظر نماید، اگه رای به ضرر شما صادر کرد تا سه ماه فرصت اعتراض دارید به این رای در دیوان عدالت اداری

      پاسخ
  • عباس
    2023-01-19 17:03

    سلام اراضی کشاورزی بنده در محدوده شهر واقع شده ،جهت ساخت بیمارستان به من پیشنهاد شده که در قبال دریافت ۳۰ درصد از زمین مجاور و تفکیک شده زمینم را تحویل دهم .آیا من می‌توانم مقاومت کنم ،چون به ماده ۸ هم تحدید شدم .در ضمن حق مشاوره هم محفوظ میباشد. ممنون

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2023-02-24 22:37

      سلام
      اجبار به توافق، نه قانونی است و نه شرعی.
      به هر حال برای تملک، رعایت ماده شرایط ماده 8 که قاعدتاً منظورتون ماده 8 لایحه نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه‌های عمومی، عمرانی و نظامی دولت هست،ضروریه-متن این ماده به قرار زیر هست:
      تصرف اراضی، ابنیه و تأسیسات و خلع ید مالک قبل از انجام معامله و پرداخت قیمت ملک یا حقوق مالک مجاز نمی‌باشد مگر آنکه در اثر موانعی از قیل استنکاف مالک از انجام معامله، اختلافات مالکیت، مجهول بودن مالک، رهن یا بازداشت ملک، فوت مالک و غیره انجام معامله قطعی ممکن نگردد، در این صورت بمنظور جلوگیری از و قفه با تأخیر در اجرای طرح بشرح زیر اقدام می‌شود:
      چنانچه مالک ظرف یکماه از تاریخ اعلام «دستگاه اجرائی» بیکی از انحاء مقرر در تبصره ۲ ماده ۴ برای انجام معامله مراجعه نکند یا از انجام معامله بنحوی استنکاف نماید مراتب برای بار دوم اعلام و پس از انقضاء ۱۵ روز مهلت مجدد، ارزش تقویمی ملک که طبق نظر هیئت کارشناسی مندرج در ماده ۴ یا تبصره ۲ آن تعیین شده است به میزان و مساحت مورد تملک به صندوق ثبت محل تودیع و دادستان محل یا نماینده وی سند انتقال را امضاء و ظرف یکماه به تخلیه و خلع ید اقدام خواهد نمود و بهای ملک یا حقوق یا خسارات بمیزان مالکیتی که در مراجع ذیربط احراز می‌گردد از سوی اداره ثبت به ذیحق پرداخت و اسناد قبلی مالک حسب مورد اصلاح یا ابطال و مازاد سپرده طبق مقررات مربوط به صندوق دولت مسترد می‌شود. اداره ثبت محل موظف است بر اساس سند انتقال امضاء شده وسیله دادستان یا نماینده وی سند مالکیت جدیدی به میزان و مساحت اراضی، ابنیه و تأسیسات مورد تملک بنام «دستگاه اجرائی» صادر و تسلیم نماید.

      پاسخ
  • حسین
    2023-06-24 04:18

    سلام و تشکر از شما
    آیا مرغداری که در محدوده شهر واقع شده و پروانه اش باطل شده کاربری کشاورزی محسوب میشود؟

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2023-06-25 00:38

      درود
      تغییر کاربری محسوب نشدن فعالیت هایی مثل مرغداری صرفاً در مورد اراضی زراعی و باغ های خارج از محدوده شهر جاری است بنابراین سازمان جهاد کشاورزی در مورد اراضی داخل در محدوده شهر، فاقد صلاحیت است به طرح تفصیلی رجوع نمایید کاربری تعیینی در طرح تفصیلی ملاک هست.
      عنایت فرمایید که محدوده شهر با حریم شهر متفاوت است و پاسخ بنده با ملاک قرار دادن محدوده شهر که در سوال آمده، ارائه شد.

      پاسخ
  • سلام
    من زمینی را به صورت قولنامه ای خریداری نموده ام که چسبیده به بافت روستا و شوره زار است و قابلیت کشت ندارد. سابقه کشت هم ندارد. آیا می توانم برای تغییر کاربری آن اقدام کنم.

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2023-11-28 23:38

      سلام
      تشخیص جهاد مبنی بر کاربری زراعی قابل شکایت است اگر با مانع جهاد مواجه شدید به نظر می توان در دیوان عدالت اداری به تشخیص جهاد مبنی بر کاربری زراعی اعتراض نمود.

      پاسخ
  • محمد
    2023-12-11 23:43

    با سلام
    بنده زمینی با کاربری کشاورزی دارم.سند زمین تک برگه ولی بصورت مشاء
    اگه کاربری زمین رو گلخانه یا مرغداری عوض کنم سند بصورت شش دانگ تبدیل میشه؟زمین های مجاور تغییر کاربری به صنعتی داده اند.

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2024-03-19 18:39

      درود
      دیر پاسخ میدم چون نرسیدم پیام ها رو ببینم.
      خیر به صرف تغییر کاربری، ملک مفروز نمی شود
      باید مقررات افراز و تفکیک و محدودیت های اون چه ملک در شهر باشه چه خارج شهر مراعات بشه
      ضمناً بعید میدونم روی سند مشاعی بدون رضایت سایر شرکا، مجوز فعالیت بدهند.

      پاسخ
    • امید
      2024-03-30 03:42

      باسلام بنده زمینی دارم به متراژ۳۵۰متر قبل ازساخت پروانه فعالیت مرغ بومی رودریافت کردم درسال ۹9جهادشاکی بنده شد محکوم شدم وقطعی هم شد الان ۳سال ازحکمم میگذره حتی درلایحه دفاعیه اشاره مبنی براینکه پرورش مرغ طبق قانون جزمستثنیات هست هم کردم ولی باز محکوم شدم به مبلغ یک سوم ازکل قیمت زمین وقلع قمع بنا به مدت 4سال اگه امکانش وجود داره این اینجانب راراهنمائی کنید باتشکر

      پاسخ
      • مسعود فریدنی
        2024-04-12 21:47

        درود بر شما
        دیر پاسخ میدم چون نمیرسم پیام ها رو به موقع ببینم.
        اگر در پرونده،ثبت و ضبط شده که برای پرورش مرغ استفاده می شده،می توان به نتیجه درخواست اعاده دادرسی امیدوار بود.

        پاسخ
  • مجتبی
    2023-12-17 16:06

    سلام یک طرح گاوداری گرفتم و از منابع طبیعی و جهاد سند گرفتم اما عده ای شاکی هستند و مدعی میگویند ما میتوانیم افرایش مثتسنیات بدهیم که سال 42زمین ها کشت میشدن آیا دادگاه شعبه 5میتواند رای به نفع آنها بدهد درصورتی من 14استعلام گرفتم و رئیس جهاد زمین واگذار کرده

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2023-12-19 00:44

      درود
      به شرایط پرونده و دلایل ابرازی مدعی مستثنیات بودن ملک بستگی دارد و نمی توان نظر قطعی داد.پاسخ استعلام ها بر اساس ملی بودن ملک بوده ولی در مواردی تشخیص جنگل یا مرتع بودن توسط دادگاه ها ابطال شده و می شود.

      پاسخ
  • ابراهیم
    2023-12-17 18:54

    سلام با احترام،آیا تغییر کاربری اراضی دیم به مسکونی که در بازنگری طرح هادی روستایی قرارگرفته،هم شامل پرداخت عوارض می گردد

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2024-03-19 18:30

      درود
      بله
      به استناد دستورالعمل تبصره یک ماده دو قانون درآمد پایدار مصوب 1402
      میزان این عوارض نباید از 30 درصد ارزش افزوده ایجاد شده، بیشر باشد.

      پاسخ
  • مهدی
    2024-02-21 14:21

    سلام …. یک زمین شالیزار برنج در شمال دارم و قصد کاشتن سبزی وصیفی در آن را دارم که لازمه اش کشیدن فنس دور زمین و ایجاد یک فضای گلخانه ای ساده برای حفاظت محصول از میباشد…. آیا فنس کشی و ایجاد یک گلخانه ساده بدون ایجاد زیرسازی های دائمی جزء مصادیق تغییر کاربری میباشد ؟

    پاسخ
    • مسعود فریدنی
      2024-04-12 13:20

      درود بر شما
      دیر پاسخ میدم چون نمیرسم پیام ها رو به موقع پاسخ بدهم.
      گلخانه، تغییر کاربری نیست ولی حتماً مجوز بگیرید.

      پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.