بستن کوچه های بن بست در قانون مدنی و شهرداری چه حکمی دارد؟

بستن کوچه های بن بست در قانون شهرداری و مدنی دارای حکم روشن و معینی است.توضیح اینکه بر اساس ماده 24 قانون مدنی: هیچ‌کس نمی‌تواند طرق و شوارع عامه و کوچه‌هایی را که آخر آن‌ها مسدود نیست تملک نماید.بنابراین مفهوم مخالفت این ماده به نفع ساکنین کوچه های بن بست است.

همین طور در تبصره شش ماده 96 قانون شهرداری می خوانیم:

«اراضی کوچه‌های عمومی و میدانها و پیاده‌روها و خیابانها و بطور کلی معابر و بستر رودخانه‌ها و نهرها و مجاری فاضل آب شهرها و‌باغهای عمومی و گورستان های عمومی و درختهای معابر عمومی واقع در محدوده هر شهر که مورد استفاده عموم است ملک عمومی محسوب و در‌مالکیت شهرداری است»

این مقررات و تصریحات در عین حال که به نفع ساکنین و مالکین املاک واقع در کوچه های بن بست می باشد،مشکلاتی برای شهرداری ها جهت مدیریت امور شهرداری ایجاد نموده است که البته در صورت اِعمال نظریه مشورتی ذیل الذکر اداره حقوقی قوه قضاییه که تفسیر مطلوبی از این ماده و نیز بند 14 ماده 55 قانون شهرداری ارائه داده،وقفه ای در امور شهر داری پیش نخواهد آمد ضمن آنکه حقوق مالکین مورد نظر نیز محفوظ می ماند.

نظریه مشورتی در خصوص بستن کوچه های بن بست در قانون

نظریه مشورتی7/98/1985  شماره مورخ 1399/04/11 استعلام: با عنایت به درخواست تعدادي از شهروندان مبنی بر ایجاد راهبند و مسدود کردن کوچه هاي بن بست به شوراي ترافیک شهرستان و مخالفت اداره حقوقی شهرداري با درخواست موصوف به دلیل اینکه معابر بنبست بالاي دو و سه خانوار در طرح تفصیلی شهر زنجان به عنوان معبر عمومی شناخته شده و شهرداري و دیگر نهادهاي خدمات رسان اقدام به ارائه خدمات عمومی و تملک املاك واقع در طرح معبر به طرق مقتضی کردهاند؛ لذا بر این اساس ساکنین کوچه هاي فوق الاشاره هچگونه مالکیتی در عرصه معبر ندارند و علاوه بر آن با ایجاد راهبند در کوچه کنترل دیگر کوچه هاي بن بست نیز میسور نبوده و عملاً امکان خدمات رسانی به موقع در هنگام بروز خطر مقدور نخواهد بود و جان همشهریان را در معرض تهدید قرار میدهد.خواهشمند است با لحاظ توضیحات موصوف مراتب بررسی و امکان یا عدم امکان اجازه ایجاد راه بند براي کوچه هاي بن بست بالاي دو الی سه خانوار که داراي کوچه اختصاصی نیست، جهت بهره برداري لازم به این شهرداري اعلام شود.

پاسخ: معاون قضائی محترم رئیس کل دادگستري استان زنجان با سلام و دعاي خیر؛ بازگشت به نامه شماره 4/32225/9037 مورخ 5/12/1398 به شماره ثبت وارده 1985 مورخ 6/12/1398 ،در رابطه با استعلام شماره 98/1/27579/ص مورخ 1398/6/2 شهردار محترم زنجان نظریه مشورتی کمیسیون قوانین عمومی و بین الملل این اداره کل به شرح زیر اعلام می شود: در فرض سؤال چنانچه کوچه بن بست اختصاصی در مالکیت مالکان واحدها و ساختمانهاي آن کوچه باشد، مطابق مفهوم ماده 24 قانون مدنی معبر عمومی محسوب نمی شود و در تملک مالکان است؛ تبصره 6 ماده 96 قانون شهرداريها مصوب 1334 با اصلاحات و الحاقات بعدي مؤید این معنی است؛ اما در هر صورت ایجاد مانع و راهبند توسط مالکان موصوف نباید مانع از انجام خدمات رسانی شهرداري از جمله در اجراي بند 14 ماده 55 قانون مذکور شود.

متذکر می گردد: از ارائه مشاوره رایگان معذوریم.مسعود فریدنی (وکیل پایه یک دادگستری )

این مطلب در خصوص حکم بستن کوچه های بن بست در قانون مدنی و شهرداری تدوین گردیده است.