وضعیت فعلی ثبت خودرو در دفترخانه و بررسی الزام یا عدم الزام به ثبت سند نقل و انتقال

وضعیت فعلی ثبت خودرو در دفترخانه و اینکه آیا در حال حاضر برای انجام نقل و انتقال و معامله خودرو نیازی به ثبت سند معامله می باشد یا خیر و از طرفی جایگاه و اعتبار برگ سبز خودرو چیست؛موضوع مطلب حاضر است.

توضیح اینکه در سال های اخیر بین سازمان ثبت و کانون سردفتران از یک سو و پلیس راهنمایی و رانندگی در این باره اختلاف نظر بوده است.

بدیهی است که الزامی دانستن ثبت سند خودرو به نفع سرفتران اسناد رسمی است چون بخش قابل توجهی از اسناد تنظیمی را اسناد نقل و نتقال خودرو تشکیل می دهد و عدم ثبت سند به ضرر صنف سردفتران می باشد.

شایان ذکر است ماده 29 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۱۳۸۹/۱۲/۰۸مقرر می دارد:

« نقل و انتقال خودرو به موجب سند رسمی انجام می‌شود، دارندگان وسایل نقلیه مکلفند قبل از هرگونه نقل و انتقال وسایل مذکوردر دفاتر اسناد رسمی، ابتدا به ادارات راهنمایی و رانندگی یا مراکز تعیین‌شده از سوی راهنمایی و رانندگی برای بررسی اصالت وسیله نقلیه، هویت مالک، پرداخت جریمه‌ها و دیون معوق و تعویض پلاک به نام مالک جدید مراجعه نمایند»

اما مساله این است که کنکاش در مورد وضعیت فعلی ثبت خودرو در دفترخانه ،علاوه بر تعیین تکلیف اطراف قرارداد نقل و انتقال خودرو،در مورد اینکه آیا دارنده برگ سبز،مالک خودرو است یا خریداری که طبق مندرجات سند تنظیمی دفترخانه(بنچاق) مالک می باشد؟ نیز موثر است.

در مورد آخرین اخبار برگ سبز خودرو و وضعیت فعلی ثبت خودرو در دفترخانه شایان ذکر است هنوز مصوبه ای از مجلس در جهت تغییر یا اصلاح حکم ماده پیش گفته که ثبت سند را الزامی دانسته است،وضع نشده است.

اما در اخبار زمان تنظیم این مطلب چنین آمده است که وزارت کشور برای برون‌رفت از اختلاف نظرهای موجود درباره شیوه نقل و انتقال وسایل نقلیه (خودرو)، لایحه اصلاح ماده (۲۹) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی و انجام فرآیند مزبور توسط مراکز تعیین شده از سوی نیروی انتظامی را به هیئت دولت ارائه کرده است.

ماده ۲۹ پیشنهادی وزارت کشور به شرح زیر است:

مالکین وسیله نقلیه مکلفند برای نقل و انتقال وسایل نقلیه تعیین‌شده توسط نیروی انتظامی مراجعه و نقل و انتقال را در سامانه شماره‌گذاری ثبت نمایند. پلیس راهور پس از بررسی اصالت خودرو، هویت متعاملین و اقامتگاه خریدار، پرداخت جریمه‌ها و دیون معوق اعم از هرگونه مالیات یا عوارض تعیین‌شده، اقدام به اختصاص پلاک به‌نام آخرین مالک، نصب بر روی وسیله نقلیه و صدور سند مالکیت رسمی و کارت شناسایی وسیله نقلیه می‌نماید.

ولیکن فعلا ماده 29 اصلاح نشده است و همچنان معتبر است.اداره حقوقی قوه قضاییه نیز در مورد اینکه ملاک در مالکیت خودرو چیست،نظریه ای به شماره 1032/99/7 – 19/7/1399 صادر نموده که در زیر درج می گردد:

نظریه مشورتی در مورد تاثیر وضعیت فعلی ثبت خودرو در دفترخانه بر شناسایی مالک آن

سوال: همانگونه که مستحضرید طبق رویه حاکم بر کشور در خصوص خودرو دو سند صادر می شود؛ یکی برگ سبز که از سوی اداره راهنمایی و رانندگی صادر می شود و دیگری از سوی دفاتر اسناد رسمی تحت عنوان سند قطعی منقول که طبق تعریف سند رسمی در ماده 1278 قانون مدنی هر دو سند مذکور وصف رسمی بودن را دارا می باشند از سوی دیگر طبق بند “ب” ماده یک آیین نامه اجرایی ماده 29 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 18/6/1391 وزارت دادگستری، تعویض پلاک به معنای فک پلاک متعلق به مالک و اختصاص پلاک جدید به منتقل الیه و ثبت اطلاعات منتقل الیه به عنوان آخرین مالک در سامانه شماره گذاری و صدور سند مالکیت و کارت شناسایی خودرو است.

1-ملاک اجرای احکام برای احراز مالکیت شخص معرفی کننده مال یا محکوم علیه برگ سبز خودرو است یا سند قطعی صادره از دفاتر اسناد رسمی؟

2-چنان‌چه ملاک احراز مالکیت وسیله نقلیه برگ سبز است و متعاقب توقیف خودرو معرفی شده شخص دیگری با در دست داشتن سند رسمی قطعی منقول، ادعای مالکیت آن را کند، در تعارض بین دو سند رسمی مذکور حق تقدم با کدام یک است؟ سند رسمی قطعی منقول با برگ سبز یا سند موخر؟

3-چنانچه نظر آن اداره کل مبنی بر ملاک قرار دادن برگ سبز باشد، پس از برگزاری مزایده نحوه انتقال سند به نام برنده مزایده به چه نحو است؟ آیا صرف تعویض پلاک از طریق پلیس +10 عملیات اجرایی اتمام می یابد یا نیازمند تنظیم سند رسمی در دفترخانه نیز می باشد؟

پاسخ:

1-اگر چه شناسنامه مالکیت وسیله نقلیه، مشهور به برگ سبز خودرو، صادره از اداره راهنمایی و رانندگی سندی است که طبق قسمت اخیر ماده 1287 قانون مدنی در زمره اسناد رسمی محسوب می شود ولی نظر  به اینکه مطابق ماده 29 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1390 نقل و انتقال خودرو در مراجع رسمی، سند مالکیت رسمی نقل و انتقال تنظيمی در دفاتر مذکور است و منتقل الیه برای احراز مالکیت خود ناگزیر از ارائه سند مالکیت رسمی نقل و انتقال است؛ اما نسبت به اولین خریدار از شرکت تولید کننده یا فروشنده از آنجا که معمولاً سند رسمی تنظيم نمی شود، شناسنامه مالکیت خودرو (برگ سبز) صادره از اداره راهنمایی و رانندگی که بر اساس سند مالکیت خودرو صادره از شرکت تولید کننده یا فروشنده صادر می شود، سند رسمی و دلیل مالکیت است.

2-با توجه به جواب فوق پاسخ به این سوال مشخص است.

این مطلب در خصوص آخرین اخبار برگ سبز خودرو و وضعیت فعلی ثبت خودرو در دفترخانه تدوین گردیده است.