قیمت دیه در زمان وقوع حادثه یا روز پرداخت:کدام یک قانونی است؟

قیمت دیه در زمان وقوع حادثه یا روز پرداخت ،کدام یک از این دو زمان برای محاسبه دیه و قیمت و نرخ آن ملاک عمل است؟ماده قانونی پرداخت دیه به نرخ روز و یوم الادا بودن دیه چیست؟

در مواردی مخصوصاً در تصادفات رانندگی زمان وقوع حادثه ای که موجب بروز فوت و جراحت و نتیجتاً تعلق گرفتن دیه به وراث یا زیان دیده شده است،متفاوتند.در اینجا سوال این است که برای محاسبه دیه،قیمت دیه در زمان وقوع حادثه و تصادف ملاک کار است یا قیمت یوم الادای دیه؟

همچنین در تصادفات رانندگی عدم مراجعه ورثه یا زیان دیه و در واقع تاخیر آن ها در پیگیری موضوع چه تاثیری در نحوه محاسبه دیه دارد؟ آیا تاخیر زیان دیده یا ورثه متوفی رافع تکالیف قانونی صندوق تامین خسارت های بدنی و یا شرکت های بیمه گر است؟

اداره حقوقی قوه قضاییه در این باره نظریه ای صادر نموده که به همراه ماده قانونی پرداخت دیه به نرخ روز ذیلاً درج می گردد:

نظریه مشورتی شماره 1598/98/7 مورخ 12/11/1398

اﺳﺘﻌﻼم:

ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺤﺎﮐﻢ اﻋﻢ از ﺑﺪوي و ﺗﺠﺪﯾﺪﻧﻈﺮ در ﺧﺼﻮص ﭘﺮداﺧﺖ دﯾﻪ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﯾﻮم اﻻداء ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ زﯾﺎندﯾﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺘﻤﺎً ﺣﺴﺐ ﻣﻘﺮرات ﺑﯿﻤﻪاي ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﺧﺴﺎرت در ﺷﺮﮐﺖ ﺑﯿﻤﻪ ﻣﺪارك ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﺗﺤﻮﯾﻞ و ﺗﺸﮑﯿﻞ ﭘﺮوﻧﺪه ﻧﻤﺎﯾﺪ؛ در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل از وﻗﻮع ﺗﺼﺎدف ﺳﭙﺮي ﺷﻮد و اﻗﺪام ﻧﮑﻨﺪ دﯾﻪ ﺑﻪ ﻧﺮخ ﺳﺎل وﻗﻮع ﺣﺎدﺛﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﯽﺷﻮد ﺧﻮاﻫﺸﻤﻨﺪ اﺳﺖ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص اﻋﻼم ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ.

ﭘﺎﺳﺦ:

اوﻻً، دﯾﻪ ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ ﻧﺮخ روز ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﯽﺷﻮد و در اﯾﻦ اﻣﺮ اﺧﺘﻼﻓﯽ ﻧﯿﺴﺖ؛ ﺣﮑﻢ ﻣﺬﮐﻮر در ﻣﺎده 13 ﻗﺎﻧﻮن ﺑﯿﻤﻪ اﺟﺒﺎري ﺧﺴﺎرات وارد ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﺛﺎﻟﺚ در اﺛﺮ ﺣﻮادث ﻧﺎﺷﯽ از وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻣﺼﻮب 1395 ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﭘﺮداﺧﺖ

دﯾﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎي روز ﺑﺮ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺗﺄﮐﯿﺪ و ﺗﺼﺮﯾﺢ دارد. ﺛﺎﻧﯿﺎً، ﻋﺪم اﻗﺪام ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ دﯾﻪ از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﺠﻨﯽﻋﻠﯿﻪ ﯾﺎ وراث وي (ﻣﺘﻮﻓﯽ)، ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻘﻮط ﺣﻖ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺮاي آﻧﺎن ﻧﯿﺴﺖ و ﻟﺬا ﻫﺮ زﻣﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﯾﻦ ﺣﻖ را ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﮐﻨﻨﺪ. ﺛﺎﻟﺜﺎً، دﻟﯿﻠﯽ ﺑﺮ اﯾﻦﮐﻪ ﻋﺪم ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ اﻓﺮاد ﻣﺬﮐﻮر ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻨﺰل دﯾﻪ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ روز ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﺎﺷﺪ، در ﻗﺎﻧﻮن ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. ﺿﻤﻨﺎً ﭼﻨﺎنﭼﻪ ﺑﯿﻤﻪﮔﺮ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺎده 32 ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪ وﻇﺎﯾﻒ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺧﻮد در اﯾﺪاع ﻣﺒﻠﻎ ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ ﺻﻨﺪوق ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺧﺴﺎرتﻫﺎي ﺑﺪﻧﯽ اﻗﺪام ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ، وﻓﻖ ﻣﺎده 37 اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮي اﻟﺬﻣﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﺷﺪه و ﻣﻮﺟﺒﯽ ﺟﻬﺖ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻌﺎدل دﯾﻪ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ روز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ.

خاطر نشان می سازد در مورد اینکه ماده قانونی پرداخت دیه به نرخ روز و یوم الادا چیست،دو ماده قانونی زیر شایان توجه هستند:

ماده ۴۹۰ قانون مجازات اسلامی مقرر داشته است:

درصورتی که پرداخت کننده بخواهد هر یک از انواع دیه را پرداخت نماید و یا پرداخت دیه به صورت اقساطی باشد، معیار، قیمت زمان پرداخت است مگر آنکه بر یک مبلغ قطعی توافق شده باشد.

ماده۱۳ قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ۱۳۹۵/۰۲/۲ مقرر می دارد:

بیمه‌گر یا صندوق حسب مورد مکلفند خسارت بدنی تعلق‌گرفته به شخص ثالث را به قیمت یوم‌الاداء و با رعایت این قانون و سایر قوانین و مقررات مربوط پرداخت کنند. بیمه‌گر، در صورتی‌که خسارت بدنی که به زیان‌دیده پرداخت نموده بیشتر از تعهد وی مندرج در ماده (۸) این قانون باشد، می‌تواند نسبت به مازاد پرداختی، به صندوق رجوع یا در صورت موافقت صندوق در حسابهای فیمابین منظور کند مشروط بر اینکه افزایش مبلغ قابل پرداخت بابت دیه منتسب به تأخیر  بیمه‌گر نباشد.

این مطلب درباره قیمت دیه در زمان وقوع حادثه یا روز پرداخت و ماده قانونی پرداخت دیه به نرخ روز و یوم الادا تنظیم گردیده است.