نمونه رای بطلان معامله به علت مستحق للغیر در آمدن مبیع

نمونه رای بطلان معامله به علت مستحق للغیر در آمدن ملک مورد معامله که ذیلاً درج می گردد،در پی طرح دادخواست تایید بطلان معامله و مبایعه نامه های تنظیمی و استرداد ثمن به نرخ روز مطرح شده است زیرا این دادخواست و دعوی مربوط به زمانی است که هنوز رای وحدت رویه شماره 811 مورخ 1400.4.1 صادر نگردیده بود.

توضیح اینکه از رای وحدت رویه شماره 733 مورخ 1393.7.15 هیات عمومی دیوان عالی کشور چنین بر می آمد که ضمانت اجرای بطلان معامله به علت مستحق للغیر بودن در صورت تحقق شرایط دیگر مانند عدم اطلاع خریدار از فساد معامله، پرداخت ثمن دریافتی با لحاظ کاهش ارزش ثمن است.( مسامحتاً ثمن به نرخ روز)

ولی هیات عمومی دیوان عالی کشور به جهت اختلافات دادگاه ها که بعضی ثمن به نرخ روز و برخی ملک به نرخ روز را رای می دادند، مجدداً دادنامه ای به شماره 811 مورخ 1400.4.1 صادر نمود که مقرر داشته است:

با عنایت به مواد ۳۹۰ و ۳۹۱ قانون مدنی، در موارد مستحق ‌للغیر در آمدن مبیع و جهل خریدار به وجود فساد، همان ‌گونه که در رای وحدت رویه شماره ۷۳۳ مورخ 1393.7.15 هیات عمومی دیوان عالی کشور نیز بیان شده است، فروشنده باید از عهده غرامات وارده به خریدار از جمله کاهش ارزش ثمن، برآید. هرگاه ثمن وجه رایج کشور باشد، دادگاه میزان غرامت را مطابق عمومات قانونی مربوط به نحوه جبران خسارات از جمله صدر ماده ۳ قانون مسئولیت مدنی مصوب ۱۳۳۹، عنداللزوم با ارجاع امر به کارشناس و بر اساس میزان افزایش قیمت (تورم) اموالی که از نظر نوع و اوصاف مشابه همان مبیع هستند، تعیین می ‌کند و موضوع از شمول ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه‌ های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ خارج است.

در مورد پرونده منتهی به رای ذیل نیز بر مبنا همان برداشتی که از رای 733 می شد و غالب دادگاه ها بر این نظر بودند، بحثی از مطالبه قیمت ملک به نرخ روز نشده است ولی چون متوجه شدیم که قاضی وقت شعبه 9 دادگاه عمومی حقوقی شهریار، قائل به پرداخت قیمت روز ملک مورد معامله ای است که مبیع آن مستحقق للغیر است، نتیجتاً در اولین دفاع، خواسته را در راستای ماده 98 قانون آیین دادرسی مدنی به مطالبه قیمت روز ملک تغییر دادیم و دادگاه نیز طبق همین خواسته تصمیم گیری نمود.

ملک مورد دعوی، موقوفه بود و فروشنده ( خوانده) هیچ مجوزی برای انتقال آن به موکل نداشت.

با ذکر این مقدمه، دادنامه مورد نظر در زیر درج می گردد.

نمونه رای بطلان معامله به علت مستحق للغیر و استرداد ثمن ملک به نرخ روز

پرونده کلاسه 9409982640900463 شعبه ۹ دادگاه عمومی حقوقی شهرستان شهریار تصمیم نهایی شماره ۹۵۰۹۹۷۲۶۴۰۹۰۰۳۶۲

خواهان: آقای … فرزند… با وکالت آقای مسعود فریدنی فرزند عبدالمحمد به نشانی….

خوانده: آقای…. فرزند … به نشانی شهرستان شهریار،…

خواسته ها: 1-اعلام بطلان دو فقره مبایعه نامه 2-مطالبه وجه بابت –

رای دادگاه

در خصوص دادخواست آقای … با وکالت آقای مسعود فریدتی به طرفیت آقای… به خواسته صدور حکم بر اعلام بطلان دو فقره مبایعه نامه هر دو به تاریخ 1382.3.30مقوم به 50.000.100 ریال و محکومیت خوانده به پرداخت وجوه مأخوذه يعنى مبلغ …ریال به نرخ روز با احتساب خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل که در جلسه اول دادرسی خواسته موکل خود را به مطالبه قیمت ملک به نرخ روز تغییر داده است. وکیل خواهان در تشریح خواسته موکل خود بیان داشته موکل وی به موجب مایعه نامه های فوق الذكر دو قطعه زمین به متراژهای ۱۵۳ متر و ۴۶۲ متر مربع را به مبلغ … ریال از خوانده خریداری نموده و ثمن معامله را پرداخت نموده است. به لحاظ مستحق للغیر در آمدن مبیع خواستار صدور حکم گردیده است، دادگاه با توجه به محتویات پرونده و تحقیقات به عمل آمده نظر به مبایعه نامه های پیوست و با توجه به استعلام ثبتی به عمل آمده از اداره اوقاف و امور خیریه که صراحتاً بیان داشته هیچ گونه سابقه ای از رابطه استیجاری آقای …. با اداره اوقاف و موقوفه وجود ندارد نظر به اینکه کارشناس محترم اعلام داشته ملک موقوفه بوده و قیمت روز ملک را مبلغ … ریال تعیین نموده است که مصون از هر گونه ایراد و اعتراضی باقی مانده است، فلذا دادگاه دعوی خواهان را وارد تشخیص و مستنداً به مواد ۳۹۰ و ۳۹۱ قانون مدنی و مواد ۱۹۸، ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آئین دادرسی مدنی حکم بر بطلان مبایعه نامه های مورخ 1382.3.30 و الزام خوانده به پرداخت مبلغ …. و مبلغ … ریال بابت هزینه دادرسی و حق الوكاله وكيل طبق تعرفه صادر و اعلام می گردد. ضمناً مابه التفاوت هزینه دادرسی در مرحله اجرای احکام از محکوم له اخذ و به حساب مربوطه واریز خواهد شد رای صادره حضوری و ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدید نظر خواهی در محاکم محترم تجدید نظر استان تهران می باشد .

رئیس شعبه نهم دادگاه عمومی حقوقی شهریار/ حسین توحیدی نیا

این مطلب توسط مسعود فریدنی ( وکیل امور ملکی و شهرداری ) با عنوان نمونه رای بطلان معامله به علت مستحق للغیر در آمدن مبیع تدوین گردیده است.