منزل مسکونی مستثنیات دین چه شرایطی دارد؟

نمونه رای دستور فروش ملک مشاع

منزل مسکونی مستثنیات دین خواه دین مورد حکم دادگاه،مهریه باشد یا هر دین دیگر مانند وجه چک،بر اساس قانون جدید نحوه اجرای محکومیت های مالی چه شرایطی دارد؟

در این باره باید گفت ا-اینکه منزل مسکونی یا خانه ای که محکوم علیه آن را جزو مستثنیات دین به حساب می آورد،چند متری است؟ را باید با توجه به شأن محکوم علیه معین نمود.برای نمونه شان اجتماعی و شغلی یک پزشک متخصص با شان یک کارمند دولت و یا کارگر متفاوت است.

به باور ما قانونگذار در ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در مقام طبقه بندی اقتصادی اشخاص و قضاوت آنها نیست.بلکه منظور وی از بند الف ماده پیش گفته،حفظ حرمت و آبرو ی اشخاص است.

2-استفاده از منزل مسکونی ای که به ادعای محکوم علیه جزو مستثنیات دین است در قبول یا رد این ادعا توسط مرجع قضایی تعیین کننده است.

اداره حقوقی قوه قضاییه در این خصوص نظریه ای صادر نموده است که در زیر درج می گردد:

نظریه مشورتی شماره 1490/98/7 مورخ 7/12/1398 در خصوص منزل مسکونی مستثنیات دین

اﺳﺘﻌﻼم:

زوﺟﻪ درراﺳﺘﺎي وﺻﻮل ﻣﻬﺮﯾﻪ ﻣﻨﺰل ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺎل ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ. زوج در اﺑﺘﺪا ﻣﺪﻋﯽ ﺷﺪه ﻣﻨﺰل ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ را ﺑﻪ ﻣﺎدرش ﻓﺮوﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﺳﭙﺲ ﻣﺎدرش ﻧﯿﺰ اﯾﻦ ﻣﻠﮏ را ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮ ﺑﺮادر وي واﮔﺬار ﻧﻤﻮده اﺳﺖ. زوﺟﻪ ﺑﺎ ﻃﺮح دﻋﻮي اﺑﻄﺎل ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺻﻮري ﻗﺮارداد ﺧﺮﯾﺪار اول و دوم را ﺑﺎﻃﻞ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ. ﭘﺲ از ﻗﻄﻌﯿﺖ دادﻧﺎﻣﻪ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻠﮏ ﺑﻪ زوج، زوج ﻣﺪﻋﯽ ﻣﺴﺜﻨﯿﺎت دﯾﻦ ﺑﻮدن ﻣﻨﺰل اﺳﺖ؛ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﻠﮏ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ. آﯾﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﮑﺎر اوﻟﯿﻪ زوج ﻧﺴﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ و ﺑﺎ ﻟﺤﺎظ ﻋﺪم ﺳﮑﻮﻧﺖ زوج در آن ﻣﻠﮏﻣﺬﮐﻮر ﺟﺰو ﻣﺴﺘﺜﻨﯿﺎت دﯾﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد ﯾﺎ ﺧﯿﺮ؟

ﭘﺎﺳﺦ:

ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ اﻟﻒ ﻣﺎده24 ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺤﻮه اﺟﺮاي ﻣﺤﮑﻮﻣﯿﺖﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺼﻮب1394 و ﺗﺒﺼﺮه ﯾﮏ آن، ﻣﻨﺰل

ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﻣﺤﮑﻮمﻋﻠﯿﻪ در ﺻﻮرﺗﯽ ﺟﺰء ﻣﺴﺘﺜﻨﯿﺎت دﯾﻦ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اوﻻً، ﻋﻠﯽاﻻﺻﻮل ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖﺑﺎﻟﻔﻌﻞ

ﻣﺤﮑﻮمﻋﻠﯿﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺛﺎﻧﯿﺎً، ﻣﻨﺰل ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ در ﺣﺪ ﻧﯿﺎز و ﺷﺄن ﻋﺮﻓﯽ ﻣﺤﮑﻮمﻋﻠﯿﻪ در ﺣﺎﻟﺖ اﻋﺴﺎرش ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻓﺮض ﺳﺆال اﻧﮑﺎر اوﻟﯿﻪ ﻣﺤﮑﻮمﻋﻠﯿﻪ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﻋﺪم ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﻨﺰل ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﻣﺘﻨﺎزعﻓﯿﻪ، در ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺴﺘﺜﻨﯿﺎت ﯾﺎ ﻋﺪم ﻣﺴﺘﺜﻨﯿﺎت دﯾﻦ ﺑﻮدن ﻣﻨﺰل ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮي ﻧﺪارد.

گفتنی است ﻣﺎده24 ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺤﻮه اﺟﺮاي ﻣﺤﮑﻮﻣﯿﺖﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺼﻮب1394 مقرر داشته است:مستثنیات دین صرفاً شامل موارد زیر است:

الف ـ منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکومٌ‌ علیه در حالت اعسار او باشد.

ب ـ اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکومٌ‌ علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.

ج ـ آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم‌ٌعلیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می‌شود.

د ـ کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها

هـ ـ وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه‌ وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است.

وـ تلفن مورد نیاز مدیون

زـ مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می‌شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره‌ بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستأجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.

تبصره۱ـ چنانچه منزل مسکونی محکومٌ‌علیه بیش از نیاز و شأن عرفی او در حالت اعسارش بوده و مال دیگری از وی در دسترس نباشد و مشارٌالیه حاضر به فروش منزل مسکونی خود تحت نظارت مرجع اجراءکننده رأی نباشد به تقاضای محکومٌ‌ له به‌ وسیله مرجع اجراءکننده حکم با رعایت تشریفات قانونی به فروش رفته و مازاد بر قیمت منزل مناسب عرفی، صرف تأدیه دیون محکوم‌ٌعلیه خواهد شد مگر اینکه استیفای محکوم‌ٌبه به طریق سهل‌تری مانند استیفاء از محل منافع بخش مازاد منزل مسکونی محکوم‌ٌعلیه یا انتقال سهم مشاعی از آن به شخص ثالث یا طلبکار امکان‌پذیر باشد که در این‌صورت محکومٌ‌ به از طرق مذکور استیفاء خواهد شد.

تبصره۲ـ چنانچه به حکم قانون مستثنیات دین تبدیل به عوض دیگری شده باشد، مانند اینکه مسکن به دلیل قرار گرفتن در طرحهای عمرانی تبدیل به وجه گردد، یا در اثر از بین رفتن، عوضی دریافت شده باشد، وصول محکومٌ‌ به از آن امکان‌ پذیر است مگر اینکه محرز شود مدیون قصد تهیه موضوع نخستین را دارد.

این مطلب که در تنظیم لایحه دفاعیه در موضوع مستثنیات دین قابل استفاده و استناد است با عنوان منزل مسکونی مستثنیات دین تدوین گردیده است.

20 دیدگاه.

  • تشکر بابت توضیحات شما.

    • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
      2021-05-01 00:39

      سپاسگزارم.

  • محمد شمسی
    2021-04-30 15:43

    سلام. بنده با مورد مواجه بودم که زوج بالغ بر 10 سال است که از کشور خارج شده و دادگاه از بابت 100 سکه بهار آزادی ، قرار تأمین خواست 3 دانگ یک ملک متروکه را که سه دانگ دیگر آن به زوجه تعلق دارد، صادر نموده است اما از مهرماه 1398 تا آخر فروردین 1400 از اتخاذ تصمیم دایر بر صدور حکم مبنی بر استیفای طلب (مهریه) زوجه از منزل غیر مسکونی زوج، امتناع می نماید. خوشبختانه مطالعه این مقاله و خصوصا نظریه مشورتی اداره حقوقی قوه قضائیه کمکی موثری برای استیفاء حق زوجه از طریق مقامات ارشد قضائی استان خواهد بود. سپاسگزارم

    • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
      2021-05-01 00:39

      سلام.خواهش می کنم

      • حسن رضا
        2022-03-26 20:28

        مهریه عامل اصلی به هم خوردن زندگی وحیات است.

        • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
          2022-04-09 23:27

          سلام
          در وضعیت کنونی قوانین کشور، عدم تعیین مهریه، با توجه به اینکه مرد دارای حق طلاق است، موجب سوء استفاده خواهد شد.هر چند تعیین مهریه های سنگین نیز در بر دارنده مشکلات بسیاری است.

        • حسین
          2022-04-19 16:44

          سلام من یک ملک قولنامه ای به متراژ ۸۴ متر در جنوب کرج و در شهر مشکین دشت دارم و خودم داخل اون خونه ساکن هستم.آیا اون خونه جزو مستثنیات دین قرار میگیره؟ارزش خونه حدود ۶۵۰ میلیون هست و مهریه همسرم ۱۱۰ سکه هست و خودمم کارمندم.یه پسر بچه ۶ ساله داریم که پیش مادرش زندگی میکنه تا ۷ سال بیاد پیش من

          • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
            2022-04-19 23:58

            درود
            در قانون، ضابطه شوون عرفی برای تشخیص مسکن مورد نیاز ، ملاک قرار گرفته و به نظر خونه بالا مازاد بر شان شما نیست حتی اگر جسارتاً شغل شما درآمد کمی داشته باشه و مثلاً از صنف شریف کارگران باشد.با این حال برای اظهارنظر دقیق تر باید بین شما و مشاور، سوال و جواب بیشتر انجام بشه.

  • سلام بنده یک منزل به متراژ300 متر دارم که محل سکونتم هست کارگر کارخانه هستم یک بچه 11 ساله دارم آیا منزل من جز مستثنیات دین محسوب میشود
    قیمت منزل حدودا 3 میلیارد تومان است باتشکر

    • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
      2022-05-06 00:34

      سلام
      با در نظر گرفتن رویه مراجع قضایی و ثبتی و قیمت ملک، به نظر مازاد بر شان هست و احتمال ترتیب اثر دادن به اعتراض شما مبنی بر مستثنیات دین بودن، کم هست.

  • سلام پراید 88دارم و تو اژانس کارمیکنم وخرج زندگیمو در میارم ایا زنم میتونه برای مهریه توقیف کنه

    • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
      2022-05-16 23:57

      سلام
      وسیله کسب و کارتون هست.توقیف می کنند دادگاه ها چون اصل بر قابل توقیف بودن خودرو هست. در این حالت، مدارک مثبت کار کردن در آژانس با چنین خودرویی رو ارائه کنید به دادگاه و اعتراض کنید به توقیف به این عنوان که جزو مستثنیات دین هست.

  • علیرضا یوسفیان
    2022-05-26 13:22

    با عرض سلام من منزلی مسکونی به متراژ ۱۰۷ متر دو خوابه دارم که سه دانگ بنام من و سه دانگ بنام زوجه ام است و در آن زندگی میکنم آیا این سه دانگ که بنام من هست جزء مستثنیات دین محسوب می‌شود یا خیر و آیا میتوان جزء گرفته شود یا خیر.

    • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
      2022-05-27 10:39

      سلام
      اگر تنها محل سکونت شما و خانواده تان هست، بله
      چون وقتی شش دانگ یک منزل مسکونی مناسب شان،جزو مسثنیات دین هست، به طریق اولی سه دانگ آن هم جزو مستثنیات است.
      البته که رویه دادگاه ها در این باره متفاوت هست.

  • هادی
    2022-06-01 15:41

    باسلام،بنده پزشک هستم ویک واحد۹۷متری ازیک اپارتمان۸واحدی دارم،همسرم توسط وکیل توقیف کرده منزل روووکیلش گفته چون پزشک هست وخقوق بالا(۲۳میلیون که پس ازکسرمالیات و..فقط۱۹تا۲۰ که ان هم باتاخیر۱ساله به دستم میرسه)جزومستثنائات نیست،نظرشما چیه؟

    • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
      2022-06-01 21:37

      سلام
      تشخیص قاضی مهم هست.با این حال با توجه به شغل شما، آپارتمان مورد نظر،مازاد بر شان نیست اموال دیگر قابل توقیف هستند و این قضیه اثری در مازاد بر شان نبودن آپارتمان نداره.

  • دنیا
    2022-06-04 00:29

    سلام وقت بخیر
    همسرم ۳سال هست منزل وترک کرده ومنزلمون حدود۶۳متره
    در ثبت فقط توقیف خورده میشه گفت مستثنیات نیست، چون زوج سکونت ندارند؟
    وحدود تقریبا ۴۰درصدقیمتشم قاضی تنصیف در نظر گرفته.

    • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
      2022-06-05 19:06

      سلام
      سوالتون چی هست؟
      تنصیف بابت چه؟

      • مریم
        2022-06-06 12:28

        سوالم اینه آیا قاضی تجدید نظرمیتونه هر درصدی وتعیین کنه، مثل ۴۰درصد از منزل و یا اینکه باید دقیقانصف مبلغ تعیین بشه ؟
        بنده در حین زندگی مدتی کمک همسرم سر کار میرفتم آیا چون قاضی چهل درصد تنصیف ودر نظر گرفته آیا به نظر شما میتونم (فرجامخواهی) بزنم ودقیقا نصف مبلغ خونه ویا عین سه دنگ رو بخوام؟؟ چون بعد از ۱۳ سال زندگی وحضانت تنها فرزندم بعد از طلاق جایی هم برای زندگی ندارم.

        • مسعود فریدنی وکیل دعاوی
          2022-06-06 22:57

          سلام
          ظاهراً موضوع از این قرار است که همسر شما قصد طلاق دادن شما رو داره و متقاضی اجرای شرط تنصیف دارایی هستید… مساله رو مبهم طرح می کنید متاسفانه … به هر حال قاضی الزامی ندارد که لزوماً حکم بده که نصف اموالی رو که زوج در دوران زندگی مشترک به دست آورده به شما بپردازه.اون شرط گفته تا نصف… بنابراین،سقف، نصف هست ولی کف مبلغ یا حداقل اون معین نیست و منطقاً یک ریال هست! هر چند کار کردن شما میتونه در این موضوع موثر باشه و این مورد رو مطرح کنید در مراحل رسیدگی و دفاعیات.
          ضمناً اگر قصد تبرع نداشته اید یعنی بدون چشم داشت درآمدتون رو صرف زندگی و امورات آن ننموده اید، می توانید در این باره علیه زوج طرح دعوی نمایید.

دیدگاه‌ها بسته شده‌اند.