اعتراض به رای کمیسیون ماده 77 شهرداری در دیوان عدالت اداری موضوعی است که از اصلاحات اخیر قانون دیوان عدالت اداری متاثر گردیده است.
برای اعتراض به آرای کمیسیون یاد شده یا هر کمیسیون دیگر بایستی نخست مشخص گردد که چه کسانی می توانند به رای کمیسیون اعتراض نمایند و در وهله بعد،چه مرجعی صلاحیت رسیدگی به دعوی را دارد؟
به طور خلاصه چه قبل و چه بعد از اصلاحات قانون دیوان عدالت اداری، اشخاص حقیقی و حقوقی خصوصی دارای حق اعتراض به رای کمیسیون بوده و هستند.
اما در مورد اشخاص حقوقی عمومی تا قبل از اصلاحات سال 1402 قانون دیوان عدالت اداری، به موجب رای وحدت رویه 699 مورخ 1386.3.22 مقرر می داشت: سازمانهای دولتی نیز می توانند برای رفع هر نوع تخلف احتمالی از قانون، در صدور آراء کمیسیون ماده ۷۷ از حیث نقض قوانین یا مقررات و مخالفت با آنها، به مراجع دادگستری که مرجع تظلم عمومی است مراجعه نمایند.
بنابراین سازمان های دولتی می توانستند به رای کمیسیون در دادگاه اعتراض نمایند اما مهلتی برای اعتراض مشخص نشده بود و اعتراض این مراجع فاقد مهلت بود!
بعد از اصلاحات سال جاری قانون دیوان عدالت اداری، سوالی از اداره حقوقی قوه قضاییه به این شرح مطرح شده است:
استعلام :آیا مهلت سه ماهه تقدیم دادخواست به دیوان عدالت اداری در خصوص اعتراض به آرای کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری (موضوع تبصره 2 ماده 16 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی) در خصوص دعاوی دستگاه‌های دولتی که وفق رأی وحدت رویه شماره 699 مورخ 1386.3.22هیأت عمومی دیوان عالی کشور در محاکم دادگستری مطرح می‌شود نیز حاکم است یا مقررات یاد شده اختصاص به شکایات تقدیمی به دیوان عدالت اداری دارد و در خصوص دعاوی دستگاه‌های دولتی که نزد محاکم دادگستری اقامه می‌شود، تابع آیین دادرسی مدنی است و تقدیم دادخواست بدوی مقید به مهلت نمی‌باشد؟
اداره مذکور در پاسخ به این استعلام،طی نظریه مشورتی شماره 7.1402.137 مورخ 1402.5.29 اعلام نموده است:
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :از آنجا که در اصلاحات اخیر قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی در خصوص صلاحیت آن دیوان در رسیدگی به شکایت سازمانهای دولتی از آراء و تصمیمات قطعی هیأت‌ها و کمیسیون‌های موضوع بند 2 ماده 10 این قانون مقرره‌ای پیش‌بینی نشده است و همچنان مقررات سابق و رأی وحدت رویه شماره 699 مورخ 1386.3.22هیأت عمومی دیوان عالی کشور لازم‌الرعایه است و با توجه به اینکه مهلت مقرر در تبصره 2 ماده 16 قانون یادشده برای تقدیم دادخواست به دیوان عدالت اداری است و نه تقدیم دادخواست به محاکم قضایی؛ در فرض سؤال دستگاه‌های دولتی برای طرح دعوا نزد محاکم قضایی مقید به مهلت موضوع تبصره 2 ماده 16 قانون مذکور نمی‌باشند.
نقد نظریه: بر خلاف آنچه در نظریه بالا آمده است، اصلاحات اخیر قانون دیوان در بر دارنده حکمی جدید در این خصوص می باشد.
به این توضیح که تبصره ۲ (الحاقی 1402.2.10) به ماده سه قانون دیوان عدالت اداری مقرر داشته است: شکایات و اعتراضات اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از عمومی و خصوصی از آراء و تصمیمات مراجع اختصاصی اداری موضوع بند (۲) ماده (۱۰) این قانون مستقیماً در شعب تجدیدنظر مطرح و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد، رأی صادره قطعی است…
در بند دو ماده 10 قانون یاد شده نیز در بیان یکی از موارد صلاحیت دیوان عدالت اداری آمده است: رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آراء و تصمیمات قطعی هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری و کمیسیون‌هایی مانند کمیسیون‌های مالیاتی، هیأت حل‌اختلاف کارگر و کارفرما، کمیسیون موضوع ماده ( ۱۰۰ ) قانون شهرداری‌ها منحصراً از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها
بنابراین اولاً-مرجع شکایت مراجع دولتی و عمومی و حتی شهرداری از رای کمیسیون ماده 77 ،دیوان عدالت اداری است و ثانیاً-مهلت اعتراض به رای کمیسیون نیز همان مهلت های سه و شش ماهه موضوع تبصره 2 ماده 16 قانون مذکور است.
این مطلب توسط مسعود فریدنی ( وکیل دعاوی شهرداری ) در مورد مرجع و مهلت اعتراض به رای کمیسیون ماده 77 توسط اشخاص حقوقی عمومی تدوین گردیده است.